18-03-2021

Hoe blijf je uit een tunnelvisie? Hoe zorg je dat ‘jij’ een product maakt, waar ‘zij’ (de klant) wat aan hebben? In dit artikel vertel ik er meer over.

Ik ben een fervent Wie is de Mol kijker. Elk jaar verheug ik me weer op de creatieve opdrachten, mooie filmbeelden van het gastland en het leren kennen van de BN’ers (die de afgelopen jaren niet meer zo Bekend zijn als vroeger). Maar ook verheug ik me op de gekke mollenstreken, valse manoeuvres en Follow the Money, om te analyseren wie de mol zou kunnen zijn. En heel dapper probeer ik niet te snel in de moltunnel te kruipen. Want: staar je niet te vroeg blind op ‘Jouw Mol’; het heeft tientallen deelnemers een enkeltje Schiphol opgeleverd en tienduizenden Molloten een lege pot in de Mol app.

Ook in de projecten waar wij aan (mee)werken, heb ik gemerkt dat je heel makkelijk onbewust in een tunnelvisie belandt. Eenmaal in een tunnelvisie, is je blikveld beperkt. Je kijkt vanuit jouw eigen ‘tunnel’ naar bepaalde zaken en daardoor zie je andere aspecten over het hoofd. Een tunnelvisie kan er al vroeg in het project zijn. Uitspraken die als de waarheid klinken: “Wij weten dat onze leden een app willen”, “Onze doelgroep weet nu toch wel hoe digitale hulpmiddelen werken”, “De kleurstelling van de huidige site is voor zorgprofessionals te heftig”, “Voor de beleidsmedewerkers bij onze leden is het handig als we maar drie hoofdthema’s hebben”. Maar zijn de uitspraken onderbouwd? Of is het eigenlijk jouw mening of die van het Bestuur? 

En voor je het weet, ben je in de verkeerde richting aan het denken, ontwerpen en ontwikkelen. Dan heb je een fancy app gemaakt, in een vrij neutrale kleurstelling met drie hoofdthema’s die de strategie van jouw eigen organisatie vertegenwoordigen. Maar is dit, jouw product, echt wat jouw doelgroep nodig heeft? Waarschijnlijk niet. 
Hoe blijf je dan uit die tunnelvisie? Hoe zorg je dat ‘jij’ een product maakt, waar ‘zij’ wat aan hebben? Eigenlijk heel simpel. Houd altijd voor ogen, welk probleem je voor wie oplost. In het begin van het traject, maar ook tijdens en aan het einde. Een persona is daar een handig hulpmiddel voor.

Voor de start van het project

Begin met goed onderzoek. Haal statistieken uit je huidige portaal, doe A/B tests op je huidige site, interview mensen uit je doelgroepen en je stakeholders (nadat je die eerst in kaart hebt gebracht). Verplaats je écht in de personen die je interviewt, weet wat hen dagelijks belemmert of juist zou kunnen helpen. Een empathy map kan je daarbij ondersteunen.
De uitkomsten kun je verwoorden in een productvisie (daar schreef ik eerder een blog over), maar minstens zo belangrijk: ontwikkel jullie persona(‘s) en kies er maximaal twee die leidend zijn in het project. Dit helpt je om jullie eigen mening te scheiden van wat er echt nodig is om het verschil te maken voor jullie doelgroep.

Tijdens het project

Houd de persona’s doorlopend in het achterhoofd tijdens het ontwerp- en ontwikkeltraject. Print ze in groot formaat en hang ze aan de muur, in het zicht van alle projectleden. Praat je met het team en de Productowner over de functionaliteiten? Noem dan de naam van de persona voor wie je het gaat maken. Schrijf de user userstories vanuit hun naam en stap regelmatig even in hun schoenen. Alles om uit jullie eigen tunnel te stappen.

Blijf daarnaast in gesprek met de “echte persona’s” tijdens de events die toch al gepland zijn (regiobijeenkomsten, bestuurs- of ledenvergaderingen), of las (online) inloopspreekuren in. Laat je doelgroep tijdens het project alvast zaken toetsen, hoe klein dan ook. Wireframes, de nieuwe navigatiestructuur, prototypen van het design. Hiermee bereik je dat je de zaken niet vanuit je eigen referentiekader bekijkt, maar vanuit de doelgroep voor wie je het doet.

Aan het einde van het project

De druk is hoog. De deadline komt eraan, de tijd is bijna op, andere trajecten moeten starten. Wat gebeurt er dan? Alles is gericht op afronden en opleveren; je werkt met een smalle focus en het is haast onmogelijk om breder te blijven kijken. Dat is niet erg. Maar je nadert wél het punt dat de totale doelgroep voor het eerst in aanraking komt met datgene, waar jij en jouw team al maanden aan werken. Voor hen is het nieuw! Neem dus wel de tijd om te bepreken hoe je persona’s de livegang het best zouden ervaren. Doe een stille of gefaseerde livegang en laat een groepje personen voor wie je het doet (leden, zorgprofessionals, beleidsmedewerkers,…) alvast rondkijken. Sta open voor de dingen die voor hen onduidelijk zijn en pas het aan waar mogelijk. Voorkom dat je net voor livegang struikelt; blijf ook dan uit je tunnelvisie! 

Heb jij nog concrete tips om niet in een tunnelvisie te belanden? Stuur me een berichtje via LinkedIn of neem contact op via de website!